Conferentie Keine Bildung ohne Medien, Dag 2

De tweede dag van de conferentie “Keine Bildung ohne Medien” had als doel de resultaten van de werkgroepen verder te gebruiken als input voor twee paneldiscussies. Een met betrekking tot VO scholen en hoger onderwijs. En een met betrekking tot PO en buitenschoolse ontwikkeling van kinderen en jongeren. Elke paneldiscussie werd ingeleid door een statement van elk lid van het panel, gevolgd door een discussie waar ook de zaal aan mocht meedoen. Ik zal op dit moment enkele punten noemen die aan de orde kwamen, los van in welk panel dat was. Later zal ik wat uitgebreider terugkomen op de resultaten van de werkgroepen. Deze waren wat laat beschikbaar als pdf zodat ik ze nog niet kon doorlezen.

Een punt was het ontwikkelen van mediacompetenties bij leraren, opvoeders en jeugdwerkers. In welke opleidingen moeten welke competenties aan bod komen? En hoe worden die competenties getraind? En hoe bereiken we bijvoorbeeld ouders?

Een ander punt was tot op welke hoogte we de jeugd moeten beschermen zonder te betuttelen. Dat is een hot topic in Duitsland. Het gebeurt vaak dat zelfs jongeren hoge boetes krijgen n.a.v. aangiftes via advocaten (iedere rechtgeaarde duitser heeft zijn eigen advocaat en vindt het normaal ermee te dreigen). En net dezer dagen was er een schandaal vanwege een vrij ernstig geval van cyber-mobbing. Deze en de naar mening van veel deelnemers overtrokken reacties van overheid was een van de gespreksthema’s van de conferentie. Teneur was dat jongeren vrijheden moeten krijgen te experimenteren met media en niet bang hoeven te zijn tegen muren aan te lopen. Wij moeten ze dan wel de infrastructuren bieden waarbinnen dat kan en mag.

Mediapedagogisch onderzoek en ontwikkelwerk moet zich niet concentreren op onderwijs. Dat was ook een conclusie die breed werd gedeeld. Jeugdwerk, kinderopvang, ouders zijn groepen die belangrijke doelgroep zijn voor mediapedagogiek. Ook dialoog tussen generaties wordt belangrijk gevonden en dat lijkt ook echt iets om breed maatschappelijk aan te pakken.

Het doel van de conferentie was duidelijk te krijgen wat we vragen van de politiek op het gebied van integratie van media- en informatiecompetenties en mediapedagogische aspecten in onderwijs en opvoeding. De werkgroepen moesten daarvoor heldere doelen en eisen formuleren. Dat is deels gelukt, deels moet er nog op voortgebouwd worden. Er wordt gesteld dat maatschappelijke initiatieven om mediaontwikkeling bij jongeren en degenen die met jongeren werken mogelijk te maken middelen moeten krijgen om hun doelen te verwezenlijken. Het lijkt zinvol om aan een laag te werken die als een kader, een raamwerk fungeert voor concrete projecten. Een laag die niet door instellingen, mensen of projecten wordt vertegenwoordigd maar die een brede maatschappelijke vraag vertaald naar politieke prioriteiten en besluitvorming.

Zover is het nog (lang) niet. Wel is het goed dat er aan wordt gewerkt. In dit verband wil ik ook nog een keer het begrip Leitmedienwechsel noemen. In het Engels iets als change of dominant media paradigms. Toen bijv. de boekdrukkunst werd uitgevonden vond er een verandering plaats van fundamenteel mediagebruik in de wereld, een verandering die veel verder ging dan puur de techniek van het drukken van tekst zelf. Mensen die aandacht vragen voor de Leitmedienwechsel benadrukken dat met intrede van het internet net zo’n verandering met net zo’n impact plaatsvindt, die maatschappelijk en sociaal veel verder gaat dan het gebruik van de media op zich. Hier kun je een artikel vinden in het Engels over dit fenomeen.

De conferentie zit er op. Er is veel besproken in 2 dagen. Het zal de komende tijd duidelijk worden wat er gebeurt met de resultaten. Ook in Duitsland moet bezuinigd worden. De Mediapedagogiek zal het moeilijk krijgen de gewenste brokjes uit de budgetten te krijgen c.q. de politieke prioriteiten die daarvoor nodig zijn. Misschien is het goed om ook in Nederland na te denken over strategische doelen en plannen op het gebied van media- en informatiecompetenties voor kinderen, jongeren en hen die werken in de domeinen onderwijs, opvoeding en ontwikkeling.